Bügün sevimsiz iki konu hakkında sizi bilgilendirmek istiyorum. Ani Bebek Ölümü Sendromu (ABÖS) ve Sarsılmış Bebek Sendromu (SBS).

Ani Bebek Ölümü nedir
İsminden de anlayabileceğimiz üzere bebeklerin, tıbben açıklanamayan bir sebeple, genellikle gece uyurken aniden ölmesi ile sonuçlanan acı bir durumdur. Her ne kadar tam olarak sebebi hala bilinemese de, yıllardır süren araştırmalar sonucu ailelerin alacağı bazı önlemlerle ABÖS riskini azaltmak mümkündür.

ABÖS riskini azaltan faktörler

• Yurtdışında başlatılan ‘back to sleep’ (sırt üstü yatırma) ve ‘Feet to foot’ (bebeğinizin ayakları, yatağın ayakucuna gelecek şekilde yatırılması) kampanyaları sayesinde ABÖS vakalarında ciddi bir düşüş olduğu istatistiki verilerle ispatlanmıştır.
• Eğer kundaklıyorsanız, doğru yöntemle kundakladığınızdan emin olun. Kundak battaniyesi bebeğinizin nefes almasına engel olmamalı ve dolaşım bozukluğu yaratmayacak kadar da gevşek olmalı.
• Bebeğinizin yatağı sert olmalı, yatınca içine gömülmemeli.
• Bebeğinizin yanında veya odasında asla sigara içilmemeli. Yeni yapılan araştırmalar, sigara içenlerin kıyafetlerinden de nikotin partiküllerinin bulaştığını göstermekte. Bu sebeple dışarıda sigara içseniz dahi bebeğinizi kucağınıza almadan önce kıyafetinizi değiştirmeniz önemlidir.
• İlk 6 ay anne ile ayni odada yatmalı (ayni odada, ayni yatakta değil)
• Son yıllarda yapılan araştırmalarla, emzik kullanımının bilinmeyen bir sebeple ABÖS riskini azalttığı kanıtlanmıştır.
• Bebeğinizi aşırı giydirmemeli ve odasını aşırı ısıtmamalı. Yüzü/kafası asla örtülmemeli. Aşağıdaki tabloda bebeğinizi kaç derecede, ne kadar giydirmeniz gerektiğini görebilirsiniz. Doğumdan sonraki 2 hafta süresince bu tabloda yazanlara ek olarak 1 kat daha fazla giydirebilirsiniz – sadece 2 hafta ama!

Bazı durumlarda çocuk istismarı ABÖS ile karıştırılabiliyor. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre en sık rastlanan çocuk istismarı şekli Sarsılmış Bebek Sendromu’dur.

Sarsılmış Bebek Sendromu nedir?
Genellikle ebeveynlerin veya bakıcıların öfkeyle bebekleri sallamaları sonucu oluşan beyin hasarına sebep olan acı bir durumdur. Görünen vakalarda bebeğin bakımından sorumlu kişilerin bebeğin ağlamasına dayanamayarak sinirlendiği ve kontrolünü kaybederek onu sarstıkları gözlemlenmiştir. Aslında çoğu zaman amaçları bebeğe zarar vermek değildir ancak yine de bu bir çocuk istismarı şeklidir. Bebeklerin dörtte biri ölürken, hayatta kalanlarda nörolojik problemler, körlük, havale ve mental gerilik durumları oluşabilmektedir.

Bir bebek ağladığında ne olur?
Bebeğimizin ya da bakmakta oluğumuz bir bebeğin ağladığını işittiğimiz andan itibaren kalp atışlarımız hızlanır, tansiyonumuz yükselir, avuç içlerimiz terler, midemiz kasılır ve tüm vücudumuzda, harekete geçmemiz için hormonlar salgılanır. Uykusuzluk, aşırı yorgunluk, doğum sonrası depresyonu, maddi sıkıntılar, inişli çıkışlı hormonlar gibi değişik faktörler de eklenince bir bebeğin ağlaması ciddi bir çaresizlik hissi uyandırabilir ve istenmeyen tepkilerle sonuçlanabilir.

Ne yapmalı?

• Kendinizi en çaresiz hissettiğiniz anda bile duygular ve eylemler arasında ciddi bir fark oluğunu unutmayın.
• Oyun oynarken bile bebeğinizi sarsmayın.
• Nazik sarsmalar bile sinirliyken şiddetli olabilir.
• Tartışma esnasında bebeğinizi kucağınıza almayın.
• Bebeğinizle yalnızken kendinizi sinirli ve bitkin hissediyorsanız, bebeğinizi kendi, güvenlikli yatağına koyun ve uzaklaşın. Sakinleşmeye çalışın ve ailenizden/arkadaşlarınızdan yardım isteyin. Eğer bu durum çok sık tekrarlanıyorsa profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.