Sadece bir bebek değil, bir beyin yetiştiriyoruz
Baby Touch’ ta verdiğimiz eğitimleri her daim güncel tutmak adına her gün takip ettiğim akademik/medikal makaleler var. Son dönemde karşılaştığım enteresan bir çalışmayı sizlerle paylaşmak istedim.
Çok kısa bir sürede, hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen internet aslında hala gelişim evresinde; hızla büyümekte, her an milyarlarca yeni bağlantılar kurulmakta ve sürekli değişim içinde..tıpkı bir bebeğin beyni gibi. Bebek beyni ve internetin ne gibi bir benzerliği olabilir ki?
İnternetteki bir web sitesi, bebek beynindeki bir nöron (sinir hücresi) olsun.
Bir insan beyninde, doğumda 100 milyar nöron vardır.
İnternette ise 1 trilyon web sitesi var.
Bu karşılaştırmada internet daha büyük ve karmaşık.
Beyinde iki sinir hücresinin bağlantı noktasına verilen isim sinaps’tir, internette, iki web sitesinin bağlantı noktası ise hiperlinktir.
İnternette 100 trilyon link bulunmaktadır.
Yetişkin beyninde 300 trilyon sinaps, çocuk beyninde ise 1 katrilyon sinaps bulunmaktadır!
Bu karşılaştırmada, 1 çocuğun beyninde, internetin 10 katı kadar bağlantı vardır! Yani çocuk beyni aslında çok daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
Bu tablo, yaşa göre sinaps’leri göstermektedir. Doğumdan itibaren 100 miyar nöron var ancak, ilk kutucukta da göründüğü gibi bağlantılar yok. 2 yaşa bakacak olursak, bağlantıların arttığını ve yetişkin beyninde (sonuncu kutucuk) bağlantıların bazı bölgelerde yoğunlaşıp, azaldığını görebiliriz.
Bir çocuğun hayattaki ilk 5 yılı, gelişim açısından çok önemli olduğunu zaten hepimiz biliyoruz. Ama hepimiz sebebini bilmiyoruz.
Yaşamın ilk yıllarında saniyede 700 ila 1000 arası sinaps oluşmakta! Bebeğimiz ile yaptığımız her etkileşimle yeni bağlantılar oluşmakta, beynin yapı taşları oturtulmakta – her bakış, dokunuş, her söz, küçücük bir gülümseme bile beynin farklı alanlarında gelişim sağlamakta. Bebek büyütürken onunla geçirdiğimiz her an aslında sadece bir bebek değil, bir beyin yetiştiriyoruz!
İlk 5 yıl boyunca, beyin yapabildiği kadar çok bağlantı yapmakta. En çok kullanılan bağlantılar güçlenirken, kullanılmayan bağlantılar budanır. İşte anne olarak bizi en çok ilgilendiren alana geldik.
Bedenimiz stres hissettiğinde alarm verir – nabız hızlanır, tansiyon artar. Bebeklerde de stres beyinde alarm verir, stres kaynağı seri bir şekilde giderilirse, beyin normale döner. Bu stresle baş etmeyi öğrenmek her ne kadar önemli olsa da sürekli devam eden stres, (sevgi dolu bir ebeveynin yokluğu, suistimal, ihmal gibi durumlar) beyindeki alarm halinin sürekli açık kalmasını sağlar ki bu da toksik stres’e sebebiyet verir. Beyinde öğrenme ve kendine hakim olmaya yönelik bağlantılar budanmaya, korku, sabırsızlık, ani karar verme bağlantıları ise güçlenmeye başlar – bu sayede hayat boyu olumsuzluklar devam eder – dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, ikili ilişkiler kurmakta, sürdürmekte sorunlar gibi.
Bu sebeple çocuk gelişiminin ilk yılları beynin merak, yaratıcılık ve uyum sağlama alanlarının gelişimi açısından çok önemli.
Peki, ne mi yapmalı?
Çocuğunuzla oynayacak çok vaktiniz olmasa bile, onunla kısa ama kaliteli oyun oynayın. Bir ihtiyacı olduğunda hemen gidermeye çalışın, kontrollü ağlama gibi uyku metodlarından uzak durun. Bebeğinizin yaşına uygun oyunlar/oyuncaklar ile oynayın. 1 aylık bebeğinizle bile oynayabileceğiniz oyunlar olduğunu biliyor muydunuz?
Baby Touch’ ta verdiğimiz her eğitimde bebeğinizin fiziksel ihtiyaçlarının yanısıra, zihinsel ihtiyaçlarına da önem vermekteyiz – çünkü bir beyin yetiştirdiğimizin farkındayız!
Bebeğinizle ne tür oyunlar oynamanız gerektiğini bilmiyorsanız, oyuncak seçiminde destek istiyorsanız, Zihinsel, Fiziksel ve Duygusal Gelişim eğitimimiz ile ilgilenebilirsiniz.
Makale Yayım Tarihi : 14 Aralık 2013
